Başlangıç ve Hedef Renkleri

Başlangıç ve Hedef Renkleri

Dünyada insan deneyimi, ışık, gölge ve yüzeydeki rengin tüm tayflarını birleştirir.
Birçok mimari çalışma alanını gezme sayesinde, her nasılsa, renksiz örneklerin ve siyah çizimlerin bolluğu ortaya çıkar. Mimarlığın ilkel aşamalarının sıklıkla renksiz bir dünya içinde var olduğu görülür.

Renk, algıda önemli bir rol oynuyorsa, niçin mimari tasarım süreçlerinin dışında kalıyor? Rengin uç bir sorun olduğu düşüncesi, çoğu mimari içeriğin gerekliliği olarak, renk kuramının dışlanmasına dayandırılır. Çağdaş Amerikan mimarlık eğitimi, mimarlığın mekansal görünüş boyutuna, yerleşmeyle ilgili sorunlara veya ne tür binaların bir araya gelebilir olduğu yapısal görünüşe, odaklanma eğilimindedir.

Işık bazen, özelleşmiş uzayın niteliğini, algılayışımızı ortaya çıkaran neden olarak aktarılır. Ama renk genellikle tartışmalarda göz ardı edilir ve ciddi bir ifade veya anlam olmaksızın konuşma sürdürülür. Renk, çizime can katan bir şey olarak ifade edildiği zaman, genellikle konu sürecin ve tasarım fikrinin tamamlayıcısı olarak hedef renkler yerine başlangıç renklerini kapsar.

Pastel ton ve malzemelerin dışında, burada, doygunluğunun yüksekliği ve "boyalı hanımlar" olarak bilinen Victorya dönemi evleri gibi çok renkli paletler açısından rengi ele alma eğilimi vardır. Buna rağmen, özellikle tabela ve giysiler ile karşılaştırıldığı zaman, keskin saf renkler mimaride nispeten nadirdir.

Tayfın diğer ucu, siyahın, grinin ve beyazın renk paletleri, içsel bir nitelik ve çevreden benimsenen bir ton olarak, hala hafif renk tiplerini gösterir. Keskin renkli siyah, gri ve beyaz gerçekte olduğundan daha çok kuramsal olarak var olurlar. Çünkü bu renklilikler renk tiplerine sahiptir veya uyar. Bu renklilikler daha kolay tanımlanabilen tonlar olarak benzer renk ilkelerinin konularıdırlar.

Renkli kırmızımsı beyaz ve pastel pembe arasındaki mesafe bir doygunluk derecesidir. Dahası, tüm beyazlar aynı tonda değildir. Karşılaştırma bir çift çorap ve taştan iki parça arasında olsun, beyazlardan biri daha sıcak veya daha kırmızı olabilir; diğeri daha soğuk veya daha mavi olabilir. Bu yüzden, grinin tanımlanabilir renk tipleri ile renkli beyaz ve siyah olarak mimaride renkliliği göz önüne almak önemlidir.

Mimari renklerin önemi, tasarımcıdaki gizli bir duyarlılık yaratma gereksiniminin ötesine geçer. Renkler, uzamdaki mimari elemanların yaratımı ve algılanışı için önemlidir. Bizim görsel alan algımız abartılmıştır. Şekil ve çerçevede olduğu gibi ayrıştırılmış elemanlarda bu abartmayı görebiliriz. İnsan deneyimi, mimari tecrübenin genişletilmiş, rengin, ışığın ve mekansal konumun etkileşimi tarafından belirlenen çerçevesinde, heykelsi elemanlar ve resimsel birleşim düzenlemeleri olarak zaman içerisinde göz önüne serilir. Gerçek renk ve ışık etkileri dikkatlice özümsendiği zaman, dünyayı stenografik olarak kısıtlayan (gökyüzü mavidir, çimler yeşildir, gölgeler siyahtır) algı alışkanlıkları hiçe sayılır.

Bina cepheleri duvarların renginden daha fazlasıdır. Yapısal vurgunun ve niyetin hikayesini aktarırlar. Renk uyumu, etkin renksel ilişkiyi tanımlar. Yapı bilimi, tüm parçalar arasındaki ilişki olan yapısal bir sanatı tanımlar. Mimarlık, birleşim (elemanlar ve ilişkileri), iskelet (resmi ve fiziksel) ve uzam (alan ve hacim) konularıyla alakalıdır. Renk, mimari şekli uzamsal algılama veya yapısal, birleşimsel yadsıma veya güçlendirme ile görsel tecrübelerimizin yapısına katılabilir. Bundan dolayı, rengin mimaride anlamlı kullanımı, özel malzeme ve şekiller ile birleşen renk palet ve tiplerinin kullanımından daha fazla bir şeydir.

Örneğin, tekrenkli şeklin renk etkisi (tek renk, monokromatik), birleşim parçalarının tek düzeliğini vurgular. Benzer renkler (analog renkler, ilişkili tonlar, kırmızı ile kırmızı kavuniçi gibi) bir akraba benzerliğini ifade eder. Tamamlayıcılar ( karşıt tonlar- kırmızı ve yeşil gibi) karşıt kuvvetlerin bir ayrımını oluşturur. Alışılmış bir kavramın, formüle dayalı renk çeviri ilkelerinin, renkler tasarımın algısal ve birleşimsel öncülüğünde çalışma ortağı olduğu zaman, şüpheleri giderilir. Gerekli nokta, görsel ifadeciliğin anlamları ve tasarım ilkeleri arasında olması gereken uyumlu ilişkidir.

Frank Lloyd Wright'ın Unity Temple tartışması daha büyük detaylı bu ilişkiyi inceler. Wright'ın mimarisi, doğal malzemelerinin ve toprak renklerinin kullanımı sayesinde elde edilen, doğayla benzeşen göndermelere sıklıkla baş vurur. Buna rağmen, Bu açıklamada verilen eğilim arttıkça, ne malzeme ve renklerde gizli olan aktarım ve birleşim olanağı, ne de doğal olamayan, inorganik ve olağanüstü yollarla yapılan benzer renk ve malzemeler dikkate alınır. Wright, renk ve malzeme arasında basit birleştirme yapmaktan daha fazlasını yaptı; tamamlayıcı yönler olan malzeme ve renkteki fikir ve şekil arasında birleştirme meydana getirdi.

Renk paletinin birleşimsel niteliği, biçim ve malzeme olan fikir aktarımı için hassastır. Örneğin, birliğin konusu Unity Temple'de aralıksız tek kütle olan yapıyı ifade eden ilk karar ile yayınlanmıştır. Beton dışarısının tekrenkli gri rengi, oyulmuş gibi gözüken tapınağın tekil kütlesi, ağır sert okuyuşumuzu güçlendirir. Tüm bunlar, tapınak alanının kavramsal çatısı için çok ciddi olan ifadenin tekliğini algılamamızı sağlar. Kırmızı benzeri ve kırmızı turuncu yada tamamlayıcı kırmızı ve yeşil gibi, renk birleşimleri doğal renklerin geleneksel tavırlarıyla ortak olsalar bile, benzer ya da tamamlayıcı renkli aynı şekil ve malzemeler, kesinlikle çok farklı bir canlı içerik ve izleyen tepkisi uyandırır. Unity Temple dış yapısında topraksı tamamlayıcı ve benzer renklerin yorumlanışı, tutarlı ve uçuk tonların dikkat çekiciliği yerine, özel elemanların tasarımının vurgulanması ile tapınağın ifade bütünlüğü azaltılacaktır. Benzer renkler, farklı renklerin, ortak renk paylaşımı ile benzer ailedenmiş gibi okunmasına olanak veren tonların keskin ilişkileri sayesinde görsel uyumu yayarlar; Kırmızı, kırmızı turuncu ve turuncu gibi. Unity Temple dış yapısında benzer renklerin kullanımı, etkili bir biçimde bağlaşık bütünlüğü daha küçüğe indirgemiştir ama aktarılan parçalar, taş yapısındaki tabakalar ile aynıdır. Benzer renklerin uyumu, bir çok parçanın benzeşen çabaları sayesinde sağlanan birliği akla getirir. Diğer taraftan, tamamlayıcı renkler renk tekerleği üzerinde eksensel olarak karşıttır, yeşil ve kırmızının konumu gibi ve görsel denge ve gerçekleşen uyum zıt güçlerin kararlılığına dayanır. Tamamlayıcı kararlılık sayesinde sağlanan uyu bütünlüğün ortaklığını yayamaz ama çok daha fazla farklı bir şey önermek yerine, muhtemelen zor anlaşılırlığın Robert Venturi tarzı birleşimi ile daha benzer çizgidedir.

Zıtlığın ve uyumun ilkeleri mimari çalışmanın yapısal ilişkilerinin ifadesi ve gelişmesinde bulunan ciddi tutum ile verilir. Çalışma alanından elemanları, diğer elemanlardan elemanları ve başka çalışma alanlarından çalışma alanını ayırabilmek, o sorunun, rengin birleşimsel niteliği ile donatılan uyum ve zıtlığın seviyesinin ne olduğunun anlaşılmasını gerektirir. Henüz bütün olan, uyumu ve zıtlığı okuyuşumuza katkıda bulunan elemanların ayrılması renk tonu içerir- renk tekerleği üzerinde renksel konum; değer - aydınlığın (veya karanlığın) göreceli derecesi; doygunluk- saflığın miktarı, siyah veya beyaz ile karıştırılmadan gelen özgürlük olarak ölçülendirildi; ve parlaklık- göreceli renklilik parlaklık veya kamaşma olarak ölçülendirilir.

Renkler parlaklık, doygunluk, seviye ve tonun göreceli düzeyi için ilerleme ve gerileme ile bizim algılarımızla etkileşerek, gerçeklikleri geliştirmeye olanak sağlar. Bu tepkiler komşu renk ilişkileri tarafından etkilenir. Unity Temple binasının renk çalışmasının dört çizimi bu noktayı örnekler (bkz. fotoğraf ve resimler/ resim 1-2-3-4). Bu çalışmaların tümü aynı kırmızımsı gri tonlarını çalışma alanı olarak kullanır. Renkli gri çalışmada aynı ton, değer, doygunluk ve parlaklık boyunca kullanılır. Bu durum, tapınaktaki betonun tekrenkli kullanımıyla benzerdir. Tekrenk değerli çalışmalar benzer renkli tonları kullanmasına rağmen değeri, doygunluğu ve parlaklığı bazı elemanlar için değiştirilir. Bu örnekte, Taşıyıcı dikmeler görsel aşamada kendisine vurgu yapar ve birliktelik artık kesin bir şekilde yekpare gözükür. Benzer ve tamamlayıcı çalışmalar, aynı ton değeri, doygunluğu ve parlaklığı sürdürülürken, tekrenk değerli çalışmalardan kesin tonları değiştirir. Bu yüzden, bu üç, renk çalışması arasında görünümleri ayrımı, tam olarak ton görünümleri birleşimleri yüzündendir.

Benzer değerler ve tekrenkli çalışmalar, aynı ve benzer arasındaki ince farkı işaret eder. Aynı ton değerlerindeki değişikler sayesinde, tekrenkli değer çalışmaları elemanları ayırır; ilgili tonların doğal komşuluğundaki benzerlikler, aynılık değil, sayesinde, benzer palet farkı yaratır. Buna karşılık, tamamlayıcı palet daha yüksek zıtlık değeri, hatta o anlarda bile katı optik uyumsuzluk yayar ve elemanlar arası büyük ayrılık yaratılır.

Gölge, yansıma, ışık ve uyum şeklindeki çevresel etki ayarlarının düzenlenmesi ile gözleme ilişkin renk nitelendirilir. Bu olağanüstü etkiler, rengin olan fiziksel görünümü veya yerel algılarımızı dönüştürür. Oyulmuş veya yapılmış yüzeyler, ışık ve gölge etkilerinin, gün ve zaman dönemleri ile değişmesi gibi değer ve ton okumalarının gelişmiş türlerini teşhir eder. Buna kıyasla, şematik renk çizimleri düz ve gerçek dışı görünürler.

Unity Temple yapısının fotoğrafında betonun rengi, yüzeyle etkileşen renkli gölge ve ışığın yansıtıcı ve renklendirici prizma etkisi ile dönüştürülür. Farklı bir ışık altında ve başka bir form üstünde aynı renk tonu bize aynı şekilde gözükmez. Işık ve şekil arasındaki etkin ilişki mimari rengin bir zorluğudur. Hatta Mimarlar konum, yönleniş, diğer binalara yakınlık, çıkıntılar ve yansıtıcı yüzeyler gibi özel etkileri yerleştirmek kadar, ışık kaynağı tarafından oluşturulan renk niteliklerini de göz önünde bulundurmalılar.

Tasarımda renkler bütünleştirici bir görev aldıkları zaman, mimarlık mesleğini, onun biçimsel yapısallığını ve malzeme uyumunun kavramsal kökenini etkiler. Mimari biçimin uzamsal algısı, rengin görüngüsü ile göreceli olarak ve aynı anda keşfedilmiştir ve mimarlık bu sorunları oyun haline getirmelidir ve eninde sonunda yapısal, birleşimsel olarak bağlanmış güçlerin yorumlanmasıyla uğraşır.

Sonuç olarak, aktarıcı olasılığın ve kendi doğal bilgisinin gözler önüne serilmesinden sonra renk, şeklin saf sargısı haline daha çok gelir. Bu şekilde, renk biçimi zorla kabul ettirmeyen bilgi ile tasarıma yol gösterirken, biçim ve düşüncenin bütünleşmesini üretir. Bu durum gözetlemelerimizin sonucu olan bütünleşmedir.


Fotoğraf ve Resimler

Fotoğraf 1: Darlene Brady ve Mark English

Frank Lloyd Wright'ın Unity Temple'ında
teklik kavramı, yalnız kesintisiz,
tekrenkli bir parça olarak,
yapı tarafından ifade edilir.

Fotoğraf 2: Darlene Brady ve Mark English

Benzeşen renk kullanımı,
daha küçüğün içerisindeki
tüm bağlar ve aktarılan bölümlerdeki
gibi kaya oluşumundaki
parçalar tarafından bozulmuştur.

Fotoğraf 3: Darlene Brady ve Mark English

Tamamlayıcı renklerin kullanımı,
kırmızı ve yeşil gibi,
görsel denge sayesinde
uyumu sağlayabilir ama
tekliğin kavramına ulaşamaz.

Resim 1: Darlene Brady ve Mark English

Bu dört renk çalışması
komşu renklerin etkilerini gösterir.
Tapınağın kendisi gibi,
tekrenk [monokrafik] çalışma,
benzer tonları, bileşimi bütünleştirmek için kullanır.

Resim 2: Darlene Brady ve Mark English

Tek renk tonlu çalışması
benzer kırmızımsı tonları kullanmış
ama renk değerini, canlılığını ve
parlaklığını bazı öğeler için değiştirmiştir.

Resim 3: Darlene Brady ve Mark English

"Benzeşen renk çalışması"
aynı renk değeri, canlılığı ve parlaklığını
sürdürürken, kesin renk tonlarını değiştirir.

Resim 4:Darlene Brady ve Mark English

Tamalayıcı renk çalışması da
kesin tonları değiştirir.
Bu renk çalışmaları arasındaki ayrım,
renk tonu birleşim özelliğine tümüyle bağlıdır.

Fotoğraf 4: Darlene Brady ve Mark English

Frank Lloyd Wright'ın Unity Temple'ı
tekrenklidir ama çevrenin yapımında
renk etkisini öğretir.

Bu metin, yazarın gelecek kitabı, Architectonic Color: Its Virtual & Physical Reality kitabına dayanmaktadır.


Metnin ingilizce aslı için: http://www.architectureweek.com/2000/0607/tools_5-2.html